Browsing CategoryDhiraj Akhyan Vivechan

ધન્યાશ્રી મળિયો મારગ ચાલિયાં ચોંપેજી, પડે આખડે પગ પાછા ન રોપેજી; પોં’ચિયે કાશિયે તો સારું છે સહુપેજી, નવ પોં’ચિયે તો ઋષિ રખે કોપેજી. ૧ ઢાળ ઋષિ કોપ્યાની બીક રહે, રખે વાટે વહી જાય માસ; આપે શાપ તો આપણને, એવો ત્રણેને મને ત્રાસ. ૨ અન્ન વિના અચેત અતિ, ગતિ થોડી થોડી…

ધન્યાશ્રી રાણી રોહીદાસનું દ્વિજ દઈ ધનજી, તેડી ગયો તેહને નિજ ભવનજી; હરિશ્ચંદ્ર એક રહ્યો રાજનજી, તે પણ વેચાણો શ્વપચને સદનજી. ૧ ઢાળ શ્વપચ ઘેર રાજા રહ્યા, દ્વિજ ઘેરે રહ્યા રોહિદાસ; તારા તે પણ દ્વિજનું, કરે કામ કરી ઉલ્લાસ. ૨ તારા ખાંડી દિયે તાંદુલાં, પીસી દિયે ગોધૂમ આદિ અન્ન; જળ ભરે…

ધન્યાશ્રી વિપ્ર કહે સુણ્ય રોહિદાસ સુભાગ્યજી, સુગંધી ફૂલ લાવ્ય જઈ બાગજી; ગયા ત્યારે ત્યાં ડશ્યો કાળો નાગજી, તેણે કરી તર્ત કર્યું તન ત્યાગજી. ૧ ઢાળ ત્યાગ્યું તન જન જોઈને, કહ્યું વિપ્રને તે વાર; તેહના દેહને દાહ દેવા, મોકલ્યા સેવક ચાર. ૨ તે શબ લાવ્યા ગંગાતટે, ચે’ રચી મૂકે છે આગ;…

ધન્યાશ્રી માગો હરિશ્ચંદ્ર આપું તુજનેજી, તમથી વા’લું નથી બીજું મુજનેજી તમને પીડ્યા સુણી સુરેશની ગુજનેજી, ઘટે એવું કામ કરવું અબુજનેજી ૧ ઢાળ અબુજ એવું કામ કરે, જેને ડર નહિ હરિતણો; માટે માગો મુજ પાસથી, હું તો રાજી થયો ઘણો. ૨ ત્યારે હરિશ્ચંદ્ર બોલિયા, ધન્ય તમે થયા પ્રસન્ન; એથી અધિક બીજું…

ધન્યાશ્રી જ્યારે જાય વો’રવા વસ્તુ અમૂલ્યજી, ત્યારે જોઈએ કરવો મનમાંય તૂલજીઃ દેશે ત્યારે જ્યારે મુખે લેશે માગ્યું મૂલ્યજી, એહ વાત કહી કથીનથી એમાં ભૂલ્યજી. ૧ ઢાળ ભૂલ્યે કરે મનસૂબો મનમાં, તે વિનાપૈસે પૂરો ન થાય; તેમ શ્રદ્ધાહીનની ભગતી, તે પણ તેવી કે’વાય. ૨ નથી વિત્ત વો’રે અજિયા, કરે હાથી લેવાની…

ધન્યાશ્રી સુણો વળી કહું રંતિદેવની રીતજી, ભક્ત પ્રભુનો પૂરો પુનિતજી; સહ્યાં તેણે દુઃખ શરીરે અગણિતજી, કહું તેની વાત સુણો દઈ ચિત્તજી. ૧ ઢાળ કહું વાત રંતિદેવની, કરે નિજ નગરનું રાજ; પોતે પોતાની પ્રજા પાસે, રખાવે બહુ અનાજ. ૨ એમ કરતાં આવી પડ્યો, બાર વરસનો વળી કાળ; એકાદશ વરસ અન્ન પો’ચિયું,…

ધન્યાશ્રી ફૂટયું જળ ઠામ કૂપ ઉંડો અપારજી, પ્યાસા રહ્યાં એહ રાજા સહિત ચારજી; પડ્યું દુઃખ એવું તોય પામ્યાં નહિ હારજી, વળતો રાયે એમ કર્યો વિચારજી. ૧ ઢાળ વિચાર કરી એમ બોલિયા, મળ્યું અન્ન કેટલેક દન; ભલે આવ્યું અર્થ અભ્યાગતને, એમ કહી થયા પ્રસન્ન. ૨ ત્યારે ટળી અઘોરી તર્ત થયા, ધર્મ…

ધન્યાશ્રી વળી કહું વાત એક અનુપજી, ભક્ત એક રત્નપુરીનો ભૂપજી; નામ મયૂરધ્વજ સદાય સુખરુપજી, કરે યજ્ઞ હોમે હવિષ્યાન્ન તૂપજી. ૧ ઢાળ હોમે હવિષ્યાન્ન જગન કરે, ભલો ભક્ત સત્યવાદી સઈ; ત્યાં શ્રીકૃષ્ણ અર્જુન આવિયા, વેષ વિપ્રનો લઈ. ૨ કૃષ્ણ થયા કૃષ્ણ શર્મા, અર્જુન થયા તેના શિષ્ય; યજ્ઞશાળામાં આવિયા, જ્યાં બેઠા હતા…

ધન્યાશ્રી તેને મેં કરી બહુબહુ વિનતિજી, પણ વાઘે ન માની મારી એક રતિજી; મારે તો પડિ ત્યાં વિકટ વિપત્તિજી, તે જોઈ સિંહ કહે સુણ્ય શુભમતિજી. ૧ ઢાળ શુભમતિ સાંભળ્ય સહિ, મૃગપતિ ન મૂકે મુખથી; બહુ દિને મળ્યો બાળક તારો, ઘણું પિડાણો હતો ભૂખથી. ૨ એમ કરતાં હોય ઉગારવો, તો તું…

ધન્યાશ્રી ત્યારે રાય બોલિયા થઈ પ્રસન્નજી, ભલે તમે આવિયા મારે ભવનજી; આપીશ હું તમને મારું આ તનજી, તે જાણજ્યો તમે જરૂર મનજી. ૧ ઢાળ જરૂર તમે જાણજ્યો, આપું ઉતાવળું આ દેહ; વિલંબ તેની નથી વળી, સાચું માનજ્યો નથી સંદેહ. ૨ ત્યારે ત્યાં મોરુધ્વજને તેડાવિયો, આપી રાજગાદી એહને; પુત્ર પ્રજાને પાળજો,…

ધન્યાશ્રી ત્યારે કુમુદ્વતીને કહે દ્વિજ આમજી, નારી અંગ નરનું પણ વેદે કહ્યું વામજી; માટે અંગ તારું નાવે એને કામજી, એણે તો લીધું છે દક્ષિણનું નામજી. ૧ ઢાળ નામ લીધું છે દક્ષિણનું, રાણી કુંવરનું વે’રેલ; એવું લઈને આવજ્યે, આપ્યું હોય હરખે ભરેલ. ૨ ત્યારે મહિપતિ કહે મ બોલો કોઈ, સહુ રહો…

ધન્યાશ્રી મયૂરધ્વજ કહે માગું હું તે દેજોજી, આવું રૂપ અનુપ હૃદિયામાં રે’જોજી; વળી એક બીજું મારે માગવું છેજોજી, હવે આવી પરીક્ષા કેનીએ મ લેજોજી. ૧ ઢાળ લેશોમા આવી પરીક્ષા કેની, તમે દયાળુ દયાને ગ્રહી; એમ મયૂરધ્વજે મોર્યે માગ્યું, સહુ જીવ સારુ જાણો સહી. ૨ ભલો ભલો એહ ભૂપતિ, જેની મતિ…

ધન્યાશ્રી પ્રભુ ભજવા જેને કરવો ઉપાયજી, તેને એમ કરવું જેમ કર્યું ઋભુરાયજી; પ્રભુ પ્રસન્ન કરવા ગયા વનમાંયજી, આરંભી તપ ઊભા એક પાયજી. ૧ ઢાળ એક પગે ઊભા રહ્યા, અડગ મને અચળ થઈ; કર બેઉ ઊંચા કર્યા, શરીર પર ફેરવે નહિ. ૨ ઈચ્છા મેલી અન્ન પાનની, પ્રભુ પ્રસન્ન કરવાને કાજ; તજી…

ધન્યાશ્રી ત્યારે સુર ગયા શ્રીપતિ પાસજી, અમર સહુએ કરી અરદાસજી; અમને રાખ્યા ત્યાં અમે કર્યો છે નિવાસજી, પણ હવે નથી હરિ એ સ્થાનકની આશજી. ૧ ઢાળ આશા નથી એહ સ્થળની, જોઈ તપ ઋભુરાયતણું; એના તપ પ્રતાપે કરી, અમે તો તપિયા ઘણું. ૨ ત્યારે શ્રીહરિ કહે સુર સાંભળો, તમે જાઓ તમારે…

ધન્યાશ્રી એમ પ્રસન્ન કર્યા પરબ્રહ્મજી, સહી શરીરે બહુ પરિશ્રમજી; એહ વાત સાંભળી લેવો મર્મજી, વાત છે કઠણ નથી કાંઈ નર્મજી. ૧ ઢાળ નર્મ નથી છે કઠણ ઘણી, જેવા તેવાથી થાતી નથી; સહુ સહુના મનમાં જુઓ, ઊંડું વિચારી અંતરથી. ૨ વણ ખપવાળાને એ વારતા, અણુ એક અર્થે આવે નહિ; મહિમા માહાત્મ્ય…

ધન્યાશ્રી વળી કહું વાત અનુપમ એકજી, સુણજો સહુ ઉર આણી વિવેકજી; કહું સત્યવાદી રાય શિબિની ટેકજી, મૂકી નહિ નૃપે મૂવા લગે છેકજી. ૧ ઢાળ છેક ટેક તજી નહિ, દિયે દેદેકાર કરી દાન; જે જે માગે તે તે આપે તેને, બહુ કરી સનમાન. ૨ ભૂખ્યો પ્યાસો કોઈ પ્રાણી આવે, માગે મનવાંછિત…

ધન્યાશ્રી શિબિ રાજા છે દયાનો નિવાસજી, પાપ કરતાં પામે બહુ ત્રાસજી; તેણે કેમ અપાય મારી પરમાંસજી, તેનો તન મનમાં કર્યો તપાસજી. ૧ ઢાળ તપાસ કરી તને મને, ત્રાજું મગાવ્યાં તે વાર; કાતું લઈ માંડ્યું કાપવા, આપવા આમિષ હોલાભાર. ૨ કાપી કાપી રાયે આપિયું, સર્વે શરીરનું માંસ; તોય ત્રાજું નવ ઉપડ્યું,…

ધન્યાશ્રી આપ્યું કાપી તન સત્યવંત શિબિરાજજી, તેતો પરલોકના સુખને કાજજી; એના જેવું આપણે કરવું તે આજજી, ત્યારે રીઝશે ઘનશ્યામ મહારાજજી. ૧ ઢાળ ઘનશ્યામ ઘણું રીઝે ત્યારે, જ્યારે રહે એ રાજાની રીત; ધીરજ ધર્મ સત્ય સુશીલતા, તેના જેવી કરવી જોઈએ પ્રીત. ૨ અંગથી અળગું અવનિએ, વળી જે જે જણસો હોય; તેતે…

ધન્યાશ્રી જેને ઉપાય કરવો હોય એહજી, તેને થાવું સહુથી નિઃસનેહજી; જેમ વરત્યા જનક જેહજી, કરતાં રાજ્ય કે’વાણા વિદેહજી. ૧ ઢાળ વિદેહ કહેવાણા તે સાંભળી, ત્યાં આવ્યા નવ ઋષિરાય; ઊઠ્યા જનક ભેટ્યા સહુને, ઘણે હેતે ઘાલી હૈયામાંય. ૨ પછી મળ્યા એક એકને, તેની પૂછી ઋષિયે વાત અમે ન સમજ્યા આ મર્મને,…

ધન્યાશ્રી વળી કહું વાત હરિજનની અમળજી, નલરપુરીનો રાજા એક નળજી; રૂપ ગુણ શીલ ઉદાર નિર્મળજી, એવો વીરસેનનો સુત સબળજી. ૧ ઢાળ સબળ ને સત્યવાદી સુણી, દમયંતીએ વિચારી વાત; વરવું છે એ નળને, બીજા પુરુષ તાત ને ભ્રાત. ૨ તેહ વાત ન જાણે તાત એહનો, રચ્યો સ્વયંવર તેહ વાર; તેમાં રાજા…

ધન્યાશ્રી પછી પાંચે થયા નળપ્રમાણજી, પતિવ્રતા ધર્મથી પડી ઓળખાણજી; નાખી નળકન્ઠે વરમાળ સુજાણજી, સુર નર થયા નિરાશી નિરવાણજી. ૧ ઢાળ નિરાશી નર અમર ગયા, ત્યારે ઈન્દ્રે કર્યો ઉપાય; આપી કળિને આગન્યા, તું પ્રવેશ કર્ય નળમાંય. ૨ ત્યારે નળ મતિ રતિ નવ રહી, રમ્યો દ્યુતવિદ્યા ભ્રાત સાથ; રાજ સાજ સુખ સમૃદ્ધિ,…